Co-creatieve rente

Er bestaat in de wereld zoiets als beperkte rationaliteit, het wil zeggen dat door een gebrek aan kennis adequate besluitvorming niet mogelijk is. Als gevolg daarvan kunnen besluiten leiden tot een averechts effect met zware sociale impact van waaruit termen zoals ‘de waan van de dag’ hun geboorte kennen. In dit werkdocument bouwen we verder op ‘Negatieve rente is positief, hoezo?‘ en al spelenderwijs transformeren we ‘rente’ tot ‘co-creatieve rente’ die alle partijen dient. Volgt u even mee, laat u niet afschrikken door de tabellen, het is eenvoudiger dan u misschien denken wil. In het andere geval blijft het misschien bij beperkte rationaliteit waardoor u een deel van het verhaal mist. Cijfers spreken boekdelen en geloof niets zomaar, het zit in kleine dingen.

Template

Schema’s komen in verschillende vormen en ieder met schoolse kennis kan wel een template in een rekenblad opmaken, hiermee spelen en conclusies aan vastknopen. Verschillende elementen spelen op elkaar in en naargelang onze keuze zal een ander resultaat zichtbaar worden, alles hangt samen. Elk schema komt met een legende van hoe het werd opgebouwd, dit vermijdt onnodige misinterpretaties en begripsverwarring. Voor dit werkdocument starten we met een particuliere spaarder die 1.000€ op de rekening heeft staan en we volgen het verloop over 10 perioden, de interpretatie en conclusies laten we voor uw rekening. De eerste simulatie laat een inflatoire situatie zien, dit is gekende materie.

Legende

• # = periode
• rekening = spaargeld particulier (voorgaande periode + ‘klant’)
• kost = levensduurte
• koop = koopkracht (rekening/levensduurte eerste periode als 100%)
• % = reële rente (stijging koopkracht tov voorgaande periode)
• R = naakte rente (vergoeding voor het verhuren van het spaargeld)
• IV = inflatievergoeding (negatief of positief, ter compensatie gewijzigde levensduurte)
• % = bruto rente (R+IV)
• RV = roerende voorheffing staat (berekend op de naakte rente of R)
• R€ = naakte rente in Euro (rekening x R)
• IV€ = inflatievergoeding in Euro (rekening x IV)
• € = bruto rente in Euro (R€ + IV€)
• bank = te betalen aan klant (+/-)
• staat = ontvangen roerende voorheffing (+/-)
• klant = effectieve ontvangst particulier (+/-)

Analoge schema’s

Vervolgens gaan we spelen met de variabelen, de template blijft identiek en we simuleren alsof het deflatie zou worden. Dit betekent dat de inflatievergoeding negatief wordt, lukraak veranderen we ook de andere paramaters waardoor een ander resultaat bekomen wordt. Onderstaande schema’s spreken voor zich, in de eerste simulatie zien we een bruto rente van 0%, in de tweede een negatieve bruto rente. Uiterst rechts zien we het resultaat en wellicht wat de spaarder het meest zal interesseren, in beide gevallen moet hij geld inleveren. De bank (eerste) hoeft nu niets te betalen aan de klant, ze ontvangt (tweede) zelfs geld van de klant.  Voor de staat wijzigt er weinig, de roerende voorheffing is altijd positief zolang de naakte rente (R) positief is.

Geld afgeven

‘Geld afgeven’ laat het vermoeden van negatief te zijn alsof de bank en de staat de spaarder tracht te plunderen. Het schema laat zien dat een dergelijk oordeel veel te oppervlakkig is, bij deflatie dalen immers de prijzen waardoor ‘negatief’ ook ‘positief’ kan zijn. Dit zien we in de kolom ‘koop’, onze koopkracht is gestegen tegenover voorgaande periode. Uiteindelijk zien we (laatste schema) dat alle partijen winnen bij deflatie. Tenzij de klant nog meer rendement wenst, is er dus geen reden tot paniek wanneer het negatieve rente of deflatie zou worden, integendeel. De klant zou wel nog meer rendement kunnen boeken door z’n geld van de rekening te halen, op dat moment vallen de inkomsten voor de bank en de staat weg en wordt het WIN-WIN element teniet gedaan. De staat zal dan wellicht andere maatregelen treffen maar dat ligt buiten de scope van dit werkdocument.

Co-creatieve rente

We hebben nu de smaak te pakken, negatieve rente is dus helemaal niet zo negatief dan het oppervlakkige debat laat vermoeden en we kunnen hier pas over oordelen wanneer we alle parameters kennen. Als deflatie voordelig is voor alle partijen dan hebben we er alle belang bij om samen te werken, op deze manier ontstaat het begrip ‘co-creatieve rente’. Op analoge wijze maken we de simulaties iets ‘extremer’, wat opvalt is dat wanneer de inflatievergoeding (ic deflatie) groter is dan de naakte rente, dan winnen alle partijen. Uiteindelijk is dit logisch te verklaren, bij deflatie komt immers neutraal geld vrij in het economisch circuit, naargelang onze keuze wordt dit geld verdeeld opdat iedereen hierbij gebaat is. De schema’s spreken voor zich.

Spelenderwijs

Volgens het laatste schema zien we dat co-creatieve rente tot een WIN-WIN leidt, rente kan dus gezien worden als een handige verdeelsleutel naargelang onze behoeften. Dit is interessant, zeker in een geldgedreven wereld waar onzekerheid in grote mate onze liquiditeitsvoorkeur bepaalt. Ergo, voor wie het misschien nog niet duidelijk was, het is de menselijke keuze die bepaalt of we in voor- of tegenspoed leven, uiteindelijk een kwestie van financiële ethiek. Al spelenderwijs kunnen we nu op zoek gaan naar ideale scenario’s opdat het maatschappelijk belang gediend wordt, zuiver ‘geldgewin’ komt hiermee dan ook in een ander daglicht te staan. Het ‘waarom’ mag duidelijk zijn, mits toepassing van deflatie kunnen we immers naar ‘hartelust’ geld genereren uit de reeds bestaande geldhoeveelheid, waarom zouden we dan strijd leveren om geld als dat gewoon technisch kan geregeld worden, te eenvoudig? Onderstaand schema weerspiegelt een scenariomodel, het aantal scenario’s is vrijwel oneindig en we hoeven maar te kiezen wat het worden zal.

Flexibiliteit

Economie is de kunst van het redelijke evenwicht waarin het monetaire beleid centraal staat, als ieder voor zich dit beleid bepaalt dan wordt het logisch dat absurde scheeftrekkingen zich kunnen voordoen. Deze absurde scheeftrekkingen bepalen mee of het crisis is of niet, het vergt dan ook heel wat flexibiliteit om orde op zaken te stellen. Het mag duidelijk zijn dat dit vooral een politieke verantwoordelijkheid is, verkozen door de bevolking die hier alle belang bij heeft. Onderstaand schema geeft een impressie, we kunnen elke variabele aanpassen maar het betekent ook dat de bevolking gunstig- of ongunstig kan gestemd worden. Het schema wekt een chaotische indruk maar hoeft dat niet te zijn, om orde te scheppen hebben we nood aan co-creatieve samenwerking op mondiaal niveau. Anders gezegd, hokjesdenken kan misschien tijdelijk een oplossing bieden, we hebben vooral nood aan visieverruiming om het geheel te synchroniseren.

Kwantumpolitiek

Het mag duidelijk zijn dat onze toekomst in handen ligt van politieke overheden die onze belangen verdedigen, het eigen of Nationale belang mag dan wel een juiste beslissing lijken maar zal finaal het volledige speelveld onder een onaangename spanning houden. Soms zal het goed gaan maar recessie ligt dan altijd op de loer naargelang de keuze van andere politieke overheden. De economische crisis is daar een perfecte getuigenis van en de bevolking kan niet anders dan machteloos toekijken hoe dit spel gespeeld wordt. Om deze reden hebben we een andere politiek nodig, een politiek die zowel oog heeft voor deel als geheel. Populistisch kunnen we dit benoemen als ‘kwantumpolitiek’, met behulp van de hier voorgestelde ‘co-creatieve rente’ kunnen we richting geven aan dit proces.

Besluitvorming

Technisch gezien is er geen probleem om het economische herstel in te luiden, dit hangt af van de bereidheid tot co-creatieve samenwerking en het politiek correct gebruik van reeds beschikbare systemen. En hier stopt het verhaal niet, er is in deze context nog veel meer mogelijk, zo bestaan er bv drie verschillende manieren om de volledige schuldenberg te herleiden tot nihil zonder deze last op de schouders van de bevolking te leggen. Anders gezegd, we kunnen oplossingen en scenario’s bedenken zoveel we willen, het zal niets baten als ze ook niet worden opgenomen in het maatschappelijke besluitvormingsproces, punt. Binnen dit proces is het element van beperkte rationaliteit dan ook geen te onderschatten thema, het wel/niet opnemen van een optie kan een wereld van verschil maken, quasi letterlijk. Kennisdeling is alvast de eerste stap om ons bewuster te worden van de opties die kant en klaar op de tafel liggen. We hoeven ze niet eens meer te bedenken, ze liggen er, wachtend op maatschappelijke aandacht en ontvankelijkheid.